28/9/22 એટલે આખા વિશ્વ માં રેબિઝ ડે તરીકે ની ઉજવણી કરવામાં આવે છે, તો આ નિમિતે આપણી ભરૂચ જિલ્લાની GVK EMRI ની 18 ફરતું પશુ દવાખાનું (MVD) ના વેટરનરી ર્ડો અને તેમની તેમની ટિમ દ્વારા બધાજ 10 ગામ પૈકી 1 ગામ માં ઉચ્ચતર માધ્યમિક અને માધ્યમિક ધોરણ 5 થી 10 માં ભણતા દરેક વિદ્યાર્થી ને તેમની શાળા માં જઈને વેટેરનરી ર્ડો અને તેમની ટિમ ઘ્વારા રેબિઝ (હડકવા) કેવી રીતે થાય છે, તેનો શું ઈલાજ હોઈ શકે, તેના લક્ષણો વગેરે વિશે જરૂરી સંપૂર્ણ માહીતી આપી ને લોકો ને માહિતગાર કર્યા હતા.
રેબિઝ વિશે થોડું જાણીએ: આ રોગ સૌથી જૂના-પુરાણા રોગોમાંનો એક છે. અથર્વવેદમા પણ આનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે.(ઇસ. પુર્વે ૫૦૦ થી ૧૫૦૦ ના ગાળા માં.) આ રોગનો સૌપ્રથમ ઉલ્લેખ ઈસવીસન પૂર્વે ૧૯૩૦માં લખાયેલા મેસોપોટેમિયન પુસ્તક ‘એષ્નુન્નાના કાયદા (Laws of Eshnunna)’માં જોવા મળે છે. આ રોગ મોટે ભાગે ગરમ લોહી ધરાવતા એવા ભૂચર અને ખેચર સસ્તન પ્રાણીઓમાં જોવા મળે છે, દા.ત. કુતરા, વરૂ, શિયાળ, બિલાડી, જંગલી બિલાડા, સિંહ, ગાય, ભેંસ, વાંદરા, માંકડા, ચામાચિડીયા, મનુષ્ય, વગેરે. હડકવાથી વિશ્વભરમાં દર વર્ષે ૫૫૦૦૦ લોકો મૃત્યુ પામે છે.જેમા ના ૯૫% જેટલા મૃત્યુ ફક્ત એશિયા અને આફ્રિકામાં જ થાય છે. કુલ મૃતાંકના ૯૭% તો ફક્ત હડકાયા કુતરા કરડવાને પરિણામે જ હોય છે.
હડકવાની રસીની શોધ ઈસવીસન ૧૮૮૫માં વિજ્ઞાની લૂઈ પાશ્ચરે કરેલી છે. જયારે મનુષ્ય માં રેબિઝ થાય ત્યારે તેના પ્રાથમિક લક્ષણો માથુ દુઃખવું, તાવ આવવો, નબળાઈ આવવી, ખોટી ચિંતા, મૂંઝવણ, હતાશા, વિચિત્ર વર્તન, અતાર્કિક વિચારો, આક્રમકતા વગેરે છે, જ્યારે હડકવા ઉપડ્યા પછીના લક્ષણો નીચે પ્રમાણે છે:
(1) બીજા માણસોને કે જાનવરને કરડવા દોડવું
(2) બચકા ભરવા, વિચિત્ર વિચારો આવવા, વિચિત્ર વર્તન
(3) હિંસક વર્તન, ખૂબ જ ગુસ્સો પ્રદર્શિત કરવો
(4) પાણીથી ભય લાગવો, દૂર ભાગવું
(5) ઘણા અંગોમાં લકવાની અસર થવી
(6) મોઢામાં લકવાને કારણે ખોરાક, પ્રવાહી ગળવાની અક્ષમતા
(7) વધુ પ્રમાણમાં લાળ અને આંસુ પડવા
(8) વધુ પ્રકાશ, અવાજ કે સ્પર્શ પ્રત્યે અત્યંત સંવેદનશીલ બની જવું.